Μεγάλωσε το ζουζούνι και μας πήρε τον αέρα! Έχει άποψη, επιλέγει και απορρίπτει! Ακούς εκεί! Άσε που μπορεί μια μέρα να φάει το ψυγείο και την άλλη μόνο πατατάκια. Με ηρεμιστικά καταλήγεις! Σε καταλαβαίνω.
Ενστικτώδης Διατροφή.
Υπάρχει λοιπόν μια ενστικτώδης δύναμη σε κάθε παιδί που εσένα σου έφυγε μετά μεγαλώνοντας. Η επιθυμία για φαγητό, αλλά σωστά, διαισθητικά, ακούγωντας την πείνα του ή τον κορεσμό του. Λέγεται ένστικτο γιατί αφορά πρωτογενή ανάγκη. Το έχουν όλα τα παιδιά. Αμέ. Είναι αυτό που τα ξύπναγε μες τη νύχτα για να φάνε. Χωρίς το ένστικτο αυτό πως θα έτρωγε καν το μωρό σου; Πως θα ήξερες ότι πεινάει;
Φυσικά και το μωρό σου θέλει να φάει! Ξέρει ενστικτωδώς ότι το χρειάζεται. Εξελικτικά μαθαίνει να τρώει ανεξάρτητα ενστίκτου και να ελέγχει το αίσθημα της πείνας και του κορεσμού. Η μετάβαση από την ενστικτώδη διατροφή στην παιδική διατροφή είναι σταδιακή λοιπόν. Χρειάζεται χρόνο να μάθει πως να τρωει ως παιδί πια με τις τόσες επιλογές, και να μάθει να διαχειρίζεται αυτήν την πληθώρα σωστά, θρεπτικά και εις όφελος του.
Εδώ λοιπόν μπαίνεις εσυ!
Ο υπερδύναμος γονιός, πάντα δίπλα του σε κάθε του βήμα να το καθοδηγείς όσο μπορείς καλύτερα. Δεν είναι εύκολο. Είναι μία πρόκληση όπως όλες οι τόσες προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίζουμε ως γονείς. Η διαφορά είναι ότι αυτή η πρόκληση είναι καθημερινή! Σε απελπίζει, σε κάνει ευάλωτο, νιώθεις ενοχές, τύψεις, αδυναμία, αμφιβολία. Το ίδιο ακριβώς περνάμε όλοι οι γονείς.
Δεν χρειάζεται στρες! Θέλει τρόπο.
Παίρνεις λοιπόν απόφαση τι θέλεις το παιδί σου να επιλέγει. Ο κάθε γονιός φυσικά αποφασίζει με γνώμονα τον εαυτό του, τον σύντροφο, την οικογένεια, την εμπειρία του. Αυτό κάνω και εγώ. Θα σας πω τον δικό μου τρόπο να προσεγγίζω την διατροφή των παιδιών μου και εύχομαι να βοηθήσει όποιον θέλει μια συμβουλή επιπλέον.
- Η οριοθέτηση. Έχω βγάλει ένα βασικό πλάνο διατροφής. Έτσι, ξέρουν από το προνήπιο ότι πρέπει να τρώνε όσπρια, ψάρι, λαδερά φαγητά, και μετά το κρέας ή τα μακαρόνια που θέλουν. Με τον ίδιο τρόπο, ξέρουν ότι πρέπει να τρώνε 2-3 φρούτα την ημέρα, και φυσικά μπορούν να διαλέξουν και ένα γλυκό την ημέρα. Όλα χρειάζονται. Με πρόγραμμα. Απλά πρέπει να τους το θυμίζουμε! Τελευταία αποφάσισα να τους βάζω να διαλέγουν τι όσπριο θέλουν ή τι λαδερό θέλουν, γιατί αν συμμετέχουν στην απόφαση, είναι πιο πιθανό να το φάνε κιόλας!
2. Η πολλαπλή έκθεση σε μία τροφή. Τα παιδιά χρειάζονται πολλαπλές επαφές με μία τροφή μέχρι να καταλάβουν την γεύση, και τον χαρακτήρα της. Ή πως συνδυάζεται σε ένα σύνολο τροφών και με τι ταιριάζει. Έχει παρατηρηθεί ότι συνολικά τα παιδιά χρειάζονται 10-15 συνεχόμενες εκθέσεις σε μια τροφή για να την συνηθίσουν. Χρειάζονται χρόνο και πρέπει να τους τον δώσουμε. Αν δεν φάει για παράδειγμα σπανακόρυζο, δεν σημαίνει ότι κλείδωσε για πάντα ως ιδιοσυστασική του επιλογή! Απλά χρειάζεται επανάληψη.
3. Η επιβράβευση. Θεωρώ ότι δεν πρέπει να δίνουμε τροφές, ήτοι γλυκά ως επιβράβευση. Έτσι θα δουν τα γλυκά σνακ ως κάτι εξευγενισμένο και όχι σαν αυτό που πραγματικά είναι. Ένα απλό γλυκό! Γιαυτό εγώ δεν τους επιβραβεύω ποτέ με τα αγαπημένα τους γλυκά, αντιθέτως, τα τρώνε ανεξαρτήτως συγκεκριμένης αφορμής, ώστε τελικά να τα απομυθοποιούν γρήγορα. Η καλύτερη επιβράβευση για τα παιδιά κατόπιν προσωπικής παρατήρησης είναι πιστεύω η λεκτική επιβράβευση. Απλό μα σημαντικότατο για την αυτοπεποίθησή τους. Η αναπτέρωση αυτή που νιώθουν δεν φτάνει στο ελάχιστο ούτε 10 παγωτά!
4. Το δικαίωμα της επιλογής. Ο κάθε γονιός ξέρει το παιδί του και τα όρια του. Μικρά τεχνάσματα μπορεί να κάνουν μεγάλη διαφορά! Όπως για παράδειγμα όταν σου λέει ότι δεν θέλει να φάει κάτι στο πιάτο του και θέλει να το βγάλεις. Τότε λέω όχι, θα μείνει στο πιάτο σου και εσύ αν δεν θέλεις, μην το φας. Συμφωνούν απευθείας διότι απλά τους δόθηκε αυτό που ήθελαν εξαρχής. Η επιλογή! Έτσι, καταλήγουν όχι μόνο να το δοκιμάσουν, αλλά μάλιστα να το φάνε και όλο! (σατανικό;;)
5. Η ενημέρωση και η διαφάνεια. Θεωρώ ότι πρέπει να μιλάμε στα παιδιά για την σωστή διατροφή από μικρή ηλικία. Τα παιδιά μου ξέρουν από τι προέρχεται κάθε τι που τρώνε και ποιά είναι η πιο υγιεινή εκδοχή του. Έτσι ξέρουν ότι το κρέας και τα αυγά είναι πιο υγιεινά από το χωριό, και ότι τα φαστ φουντ είναι κακή επιλογή ακόμη κι αν το επιλέγουν κάποιες φορές. Έτσι, η συνειδητότητα αυτή καλλιεργεί την σκέψη και την συμμετοχή στην διαδικασία της θρέψης. Δεν τα «έχουμε στην απέξω», είμαστε όλοι υπεύθυνοι για τις επιλογές μας. Όσο πιο νωρίς, τόσο καλύτερα.
Πολύ σημαντικό κομμάτι είναι αυτό της ενημέρωσης ενος παιδιού για το τί τρώει. Προς θεού, δεν έχουμε κανένα γονικό δικαίωμα να κρύβουμε από το παιδί μας τι τροφές βάζουμε στο πιάτο του ή να κάνουμε απεχθής, αφύσικους συνδυασμούς τροφών όπως αυτούς που προτείνουν σελίδες στο Facebook που φέρονται υποτιθέμενα να θέλουν να ενισχύσουν την διατροφή των παιδιών. Έχει αναφαίρετο δικαίωμα κάθε παιδί στον σεβασμό και στην ενημέρωση πάνω στο τι του δίνουμε να φάει. Έτσι αν δεν θέλει να φάει χοιρινό, αλλά τρώει κοτόπουλο, δεν πρέπει να πούμε ψέματα ότι το μπιφτέκι για παράδειγμα είναι από κοτόπουλο γιατί αυτή η εξαπάτηση θα μας έρθει μπούμερανγκ όταν το παιδί μπερδευτεί και αποκλείσει μεγάλες ομάδες τροφίμων λόγω αυτής της σύγχυσης που εμείς προκαλέσαμε. Εμείς οι ίδιοι έτσι συγχύζοντας και υπονομεύοντας το παιδί μας, του δημιουργούμε μπερδεμένα συναισθήματα για το φαγητό και μετά αναρωτιόμαστε γιατί δεν τρώει την τάδε τροφή. Αν χάσει ένα παιδί την εμπιστοσύνη του απέναντι μας, χάθηκαν τα πάντα. Γιαυτό ας είμαστε ειλικρινείς.
6. Η συμμετοχή.Θεωρώ θεμελιώδες το να συμμετέχουν στο μαγείρεμα όσο γίνεται περισσότερο. Έτσι εξοικειώνονται με τα υλικά και την μαγειρική για να μαγειρεύουν και εκείνα όταν μεγαλώσουν. Μαθαίνουν τις υφές των τροφών, και τις αναγνωρίζουν. Επίσης όταν μαγειρεύουμε στο σπίτι γλυκά, δεν τρώνε βλακείες! Είναι ένας τρόπος να δοκιμάσει αυτό που βοήθησε να ετοιμαστεί, μόνο και μόνο από περιέργεια. Η διαδικασία τους φαίνεται παιχνίδι ακριβώς γιατί είναι πρωτόγνωρη και ενθουσιάζονται. Είναι θεωρώ πολύ βασική διαδικασία. 7
7. Το παράδειγμα. Σημαντικό για το παιδί είναι το παράδειγμα του γονέα. Τείνουμε να υιοθετούμε τις συμπεριφορές των γονιών μας, ασυναίσθητα και εντελώς ασυνείδητα όσο μεγαλώνουμε. Έτσι αν θέλουμε το παιδί μας να τρώει όσπρια ενώ βλέπει εμάς να μην τρώμε, θα συγχυστεί και θα απομακρυνθεί από αυτήν την τροφή. Αν δεν είναι καλό για εμάς πως είναι καλό για το παιδί μας; Γιατί αν δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε τις τροφές που τους προσφέρουμε να είστε σίγουροι ότι δεν θα τις φάνε γιατί η διαίσθησή τους θα κερδίσει. Και τα παιδιά, μας έχουν εμπιστοσύνη. Γιαυτό και μας αντιγράφουν. Μας θεωρούν πρότυπα και είμαστε. Θετικά ή αρνητικά, είμαστε τα πρώτα και σημαντικότερα πρότυπα που θα έχουν σε όλη τους την ζωή.
Η επιμονή λοιπόν να καθόμαστε όλοι μαζί να φάμε είναι αναπόσπαστο κομμάτι αυτού του παραδείγματος που θέλουμε να περάσουμε. Η οικογενειακή αυτή στιγμή προσφέρει μια θαλπωρή που αποτελεί συνώνυμο της έννοιας της οικογένειας. Όσο πιο συχνά το βιώνει τόσο περισσότερη ασφάλεια νιώθει. Πρέπει να έχει εικόνες του γονέα να τρώει μαζί του. Να βλέπει πως τρώμε πρώτα εμείς, πως συνδυάζουμε τις τροφές στο πιάτο, για να καταλάβει τι γίνεται!
Σημαντικό εδώ πιστεύω είναι ότι η ώρα του φαγητού δεν θα πρέπει να αφορά το να φάει μόνο του το παιδί μας και εμείς μετά ή πριν. Φυσικά και θα αντιδράσει. Όλα παίζουν ρόλο! Όταν καταλάβει ότι είναι μέρος του συνόλου, θα νοιώσει ασφάλεια και θα ακολουθήσει τις εικόνες που βλέπει.
8. Η γονική διατροφή. Τις περισσότερες φορές οι γονείς έρχονται σε δίλημμα σχετικά με το αν πρέπει να εφαρμόσουν την δική τους διατροφή στο παιδί. Έτσι για παράδειγμα εγώ δεν τρώω γαλακτοκομικά, όμως τα παιδιά μου τρώνε. Αυτή η απόφαση είναι δική μου, και στηρίζεται στην πεποίθηση μου ότι κάθε άνθρωπος θα πρέπει να είναι ελεύθερος να επιλέξει την διατροφή του με συνείδηση. Αυτή η συνειδητότητα συμβαίνει στην παιδική ηλικία περίπου κατά το 7 έτος. Βέβαια διαφέρει από παιδί σε παιδί. Δεν κρίνω φυσικά κανέναν γονιό που επιλέγει εκείνος τις ομάδες τροφών που θα τρωει το παιδί του. Αυτό που θέλω να παραθέσω είναι τον δικό μου τρόπο σκέψης. Πιστεύω λοιπόν ότι αν ένα παιδί όντας σε μικρή ηλικία, δεν μπορεί να καταλάβει τα επιχειρήματα μας σχετικά με το γιατί δεν τρώμε γάλα, τυρί και αυγά για παράδειγμα, και ως συνέπεια δεν του επιτρέπουμε να φάει κέικ από το σχολείο ή τον φούρνο ή στο πάρτυ, τότε θεωρώ ότι το παιδί θα νοιώσει ως άδικο περιορισμό και καταπίεση την απόφαση μας. Βέβαια είναι προσωπική απόφαση του κάθε γονέα πως θα θρέψει το παιδί του. Προσωπικά τους έχω εξηγήσει τον λόγο που επιλέγω να μην τρώω τυρί, κρέας, γάλα και αυγά, προσθέτοντας ότι εκείνα έχουν την επιλογή να αποφασίσουν για τον εαυτό τους. Είναι ένα θέμα δύσκολο με αντικρουόμενες απόψεις. Τελικά αυτό που συμβουλεύω στο ιατρείο μου είναι να γίνει η επιλογή των τροφών με βάση αυτό που τους κάνει να αισθάνονται άνετα. Αν λοιπόν ένας γονιός δεν τρωει κρέας ο ίδιος αλλά δεν νοιωθει άνετα να μην δίνει καθόλου κρέας στο παιδί του, τότε ας επιλέξει 2 τροφες με τις οποίες νοιώθει καλύτερα. Όπως για παράδειγμα κατσικάκι ή κοτόπουλο βιολογικό.
9. Η Ψυχραιμία! Όταν χάνω την ψυχραιμία μου, χάνω γενικώς. Και αυτό το μαθαίνεις δυστυχώς εμπειρικά. Αν δεν θέλουν να φάνε, στην τελική, το σέβομαι. Τους λέω ότι είναι λάθος, ότι δεν είναι σωστή επιλογή και επιμένω λέγοντας πολλά ΟΧΙ. Και στο σπίτι και στο σούπερ μάρκετ. Δεν μπορούν φυσικά να αγοράζουν ότι θέλουν, αν δεν συμφωνώ δεν μπαίνει στο καρότσι. Κι ας γίνω «ρεζίλι» από το tantrum που συνεπάγεται, κι ας ουρλιάζει τρελά! Είναι δύσκολο αλλά στο τέλος, είναι για το καλό του, και πιστέψτε με, το γνωρίζει πολύ καλά. Όπως και εμείς γνωρίζουμε ότι δεν θα πάθει τίποτα χωρίς το άθλιο κρουασάν. Γιαυτό, χρειάζεται πυγμή για τις κακές του επιλογές και συνάμα συγκατάθεση όταν η επιλογή του μας ικανοποιεί. Δύσκολο πράγμα να μεγαλώνεις ανθρώπους!…
